สมองกับการเรียนรู้ภาษาและการสื่อสาร…ของเด็กวัยอนุบาล

สมองของเด็กวัยอนุบาล หจก.รัฐกุล เป็นผู้จัดจำหน่ายทั้งปลีกและส่ง เอกสารการประเมินพัฒนาการเด็กระดับปฐมวัย

สมองของเด็กวัยอนุบาลเป็นสมองที่จัดว่าสร้างสรรค์ ในช่วงอายุของเด็กวัยนี้ สมองจะเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว มีการขยายเครือข่ายที่เชื่อมโยงต่อกันของเซลล์สมองจนเป็นเครือข่ายใยสมองอย่างว่องไว ยิ่งเซลล์สมองและจุดเชื่อมต่อของเครือข่ายใยสมองได้รับการกระตุ้นมากขึ้นเท่าไหร่ก็ยิ่งทำให้สมองมีความสามารถในการเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็วและยิ่งจดจำบทเรียนต่าง ๆ ได้มากขึ้น โดยปัจจัยในการพัฒนาของสมองนั้นจะประกอบไปด้วย พันธุกรรม โภชนาการ และสิ่งแวดล้อม

เด็กในวัยนี้จะมีการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นสัมพันธ์กับอารมณ์ และสมองจะมีผลต่อพัฒนาการที่สำคัญของเด็กวัยอนุบาลอย่างมาก ทั้งในเรื่องของการควบคุม เรื่องการเรียนรู้ ความคิด จินตนาการ ความฉลาด และพัฒนาการทุก ๆ ด้านของเด็ก ๆ เลยก็ว่าได้

ในช่วงวัยอนุบาลหรือช่วงปฐมวัยนี้ถือเป็นเวลาทองในการพัฒนากระบวนการทางความคิดของสมองส่วนหน้า ที่ทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับการคิด ความรู้สึก และการควบคุมการกระทำ โดยจะส่งผลต่อการยับยั้งชั่งใจ การคิดไตร่ตรอง การควบคุมอารมณ์ การจดจำ เป็นต้น

นอกจากนี้ สมองยังเป็นอวัยวะสำคัญสำหรับการเรียนรู้ภาษาและการสื่อสาร โดยสมองเด็กจะมีความจำผ่านการฟัง ต้องการรับรู้ข้อมูลของเสียงพร้อมเห็นภาพไปด้วยพร้อม ๆ กัน เริ่มรู้จัก เพราะข้อมูลจากภาพ เสียง และสัมผัสเหล่านี้จะทำให้เด็กปฐมวัยรับรู้และเข้าใจซับซ้อนขึ้นเรื่อย ๆ ได้ในที่สุด สมองเด็กที่สามารถเรียนรู้ภาษาได้ดีต้องอยู่ในสิ่งแวดล้อมของภาษาที่เรียนรู้อย่างเหมาะสมจึงจะเรียนรู้ได้ดีนั่นเอง

การจัดประสบการณ์การการเรียนรู้ที่ส่งเสริมพัฒนาการด้านการใช้ภาษาและการสื่อสารสำหรับเด็กปฐมวัย ผ่านการใช้ประสาทสัมผัสทั้งห้า และการมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลและสิ่งต่าง ๆ รอบตัว รวมถึงส่งเสริม เจตคติที่ดีต่อการเรียนรู้และการแสวงหาความรู้ มีดังตัวอย่างต่อไปนี้

1. การฟังเพลง นิทาน บทร้อยกรอง คำคล้องจอง หรือเรื่องราวต่างๆ

ตัวอย่างประสบการณ์และกิจกรรม : ให้คุณครูอนุบาลเปิดเพลง เล่านิทาน อ่านบทร้อยกรอง พูดคำคล้องจอง และบอกเล่าเรื่องราวที่น่าสนใจให้เด็กปฐมวัยฟัง

2. การพูดกับผู้อื่นเกี่ยวกับประสบการณ์ของตนเองหรือพูดเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับตนเอง

ตัวอย่างประสบการณ์และกิจกรรม : ให้คุณครูอนุบาลลองฝึกให้เด็กปฐมวัยพูดเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับตนเอง พูดเล่าข่าว เล่าประสบการณ์ หรือเรื่องราวเกี่ยวกับตนเอง หรือเหตุการณ์ประจำวัน เช่น ครอบครัวของฉัน

3. การพูดอธิบายเกี่ยวกับสิ่งของ เหตุการณ์ และ ความสัมพันธ์ของสิ่งต่าง ๆ

ตัวอย่างประสบการณ์และกิจกรรม : ให้คุณครูอนุบาลฝึกให้เด็กปฐมวัย พูดบอกลักษณะสิ่งของที่สังเกต เล่าข่าว เล่าประสบการณ์ เช่น กิจกรรมที่ทำในวันหยุด กิจกรรมที่ได้ทำด้วยตนเอง หรือทำร่วมกับเพื่อนและครู หรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ตามลำดับหรือตามช่วงเวลา

4. การอ่านหนังสือภาพหรือนิทานที่ตัวเด็กสนใจ

ตัวอย่างประสบการณ์และกิจกรรม : ให้คุณครูอนุบาลฝึกให้เด็กปฐมวัยได้อ่านภาพ นิทาน อ่านป้ายและสัญลักษณ์ที่เด็กสนใจให้เพื่อนร่วมห้องฟัง

5. การอ่านโดยมีคุณครูคอยแนะนำ

ตัวอย่างประสบการณ์และกิจกรรม : ให้คุณครูอนุบาลแนะนำส่วนต่าง ๆ ของหนังสือตั้งแต่ปกหน้าจนถึงปกหลังแล้วเป็นผู้นำการอ่านโดย ชี้คำในหนังสือจากซ้ายไปขวา เด็กชี้และอ่านตามครูพร้อมกัน อ่านชี้แนะโดยครูเป็นผู้นำการอ่านกับเด็กกลุ่มย่อย 3 – 5 คน

6. การสังเกตตัวอักษรที่ประกอบเป็นคำผ่านการอ่านหรือเขียนของคุณครู

ตัวอย่างประสบการณ์และกิจกรรม : ให้เด็กปฐมวัยได้มองและชี้ตัวอักษรในคำ ข้อความ ประโยค นิทาน แผนภูมิเพลง ปริศนาคำทาย หรือประโยคที่ครูเขียน

7. การคิดสะกดคำและเขียนเพื่อสื่อความหมายด้วยตนเองอย่างอิสระ

ตัวอย่างประสบการณ์และกิจกรรม : ให้คุณครูอนุบาลได้ฝึกให้เด็กปฐมวัยเขียนคำง่าย ๆ ประกอบภาพตามความสนใจ เช่น เขียนชื่อตนเอง เขียนคำอวยพรในโอกาสต่าง ๆ เป็นต้น

8. การเล่นเกมทางภาษา

ตัวอย่างประสบการณ์และกิจกรรม : ให้คุณครูอนุบาลจัดกิจกรรมเล่นเกมทางภาษาต่าง ๆ ให้เด็กปฐมวัยได้เรียนรู้ร่วมกันอย่างสนุกสนาน เช่น หาภาพกับสัญลักษณ์ จับคู่คำกับภาพ หาตัวอักษรหรือคำบางคำจากนิทาน วาดภาพและแต่งเรื่องราวที่มีโครงเรื่องเดียวกับนิทาน เป็นต้น

จากที่ได้กล่าวมาข้างต้น จะเห็นได้ว่าการจัดประสบการณ์การการเรียนรู้ที่ส่งเสริมพัฒนาการด้านการใช้ภาษาและการสื่อสารสำหรับเด็กปฐมวัยนั้น ในบางครั้งคุณครูปฐมวัยก็ต้องการสื่อการเรียนการสอน เพื่อนำไปใช้ในการจัดกิจกรรมภายในห้องเรียน ไม่ว่าจะเป็น นิทาน หนังสือภาพ เพลง รวมไปถึงเกมสร้างสรรค์ต่าง ๆ

“รัฐกุล” คือผู้ผลิตสินค้าสื่อการเรียนรู้ส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัยโดยสินค้าทั้งหมดได้มาตรฐานตรงตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยของกระทรวงศึกษาธิการ มีให้เลือกมากมายหลายประเภทให้เลือกสรร อันจะช่วยให้ การจัดประสบการณ์การการเรียนรู้ที่ส่งเสริมพัฒนาการด้านการใช้ภาษาและการสื่อสารสำหรับเด็กปฐมวัยในห้องเรียนเป็นไปได้อย่างราบรื่นมากยิ่งขึ้น