คุณครูปฐมวัยถือว่ามีบทบาทสำคัญมากๆ ต่อเด็กปฐมวัย เพราะเป็นผู้ที่ต้องคอยส่งเสริมและวางรากฐานการเรียนรู้ให้กับเด็กปฐมวัย ไม่ว่าจะในฐานะ… นักประเมินพัฒนาการ
เป็นผู้ส่งเสริมพัฒนาการทางร่างกาย โดยคุณครูมีหน้าที่จัดกิจกรรมที่ให้เด็กได้พัฒนาความแข็งแรงทางร่างกาย
เป็นผู้ส่งเสริมพัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจ โดยคุณครูมีหน้าที่จัดกิจกรรมให้เด็กได้มีสุขภาพจิตที่ดี ได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์ และได้ชื่นชมสิ่งสวยงาม
เป็นผู้ส่งเสริมพัฒนาการด้านสังคม โดยคุณครูมีหน้าที่จัดกิจกรรมให้เด็กเกิดการเรียนรู้ทางสังคม เช่น การอยู่ร่วมกันกับผู้อื่นอย่างมีความสุข
เป็นผู้ส่งเสริมพัฒนาการด้านสติปัญญา โดยคุณครูมีหน้าที่จัดกิจกรรมให้เด็กรู้จักการคิด การสังเกต การจำแนก การเปรียบเทียบจำนวนมิติสัมพันธ์ เวลา และการให้เด็กรู้จักใช้ภาษา
เป็นผู้ส่งเสริมการสร้างเสริมสมาธิให้กับเด็กๆ โดยคุณครูมีหน้าที่จัดกิจกรรมให้เด็กได้มีสมาธิในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ที่เน้นด้านความคิดสร้างสรรค์ เช่น การวาดรูป ระบายสี การร้อยลูกปัด
นอกจากบทบาทที่กล่าวไปข้างต้นแล้วคุณครูอนุบาลยังมีบทบาทสำคัญอีกอย่างหนึ่งนั่นก็คือ “บทบาทในฐานะผู้ประเมิน” เพราะในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนเพื่อส่งเสริมพัฒนาการในด้านต่างๆ ของเด็กปฐมวัย จำเป็นต้องมีการประเมินผลพัฒนาการ ซึ่งการประเมินพัฒนาการนี้เป็นกระบวนการที่คุณครูปฐมวัยต้องประเมินวัดผลดูว่า เด็กๆ ปฐมวัยมีพัฒนาการในแต่ละด้านเพิ่มมากขึ้นเพียงใด หลังจากที่คุณครูอนุบาลได้จัดกิจกรรมและประสบการณ์ต่าง ๆ ให้
การประเมินผลที่ดีนั้นคุณครูต้องโฟกัสไปที่การติดตามดูกระบวนการเรียนรู้มากกว่าการตัดสินว่าเด็กทำได้หรือไม่ได้ เน้นความก้าวหน้าของพัฒนาการเด็กแต่ละครมากกว่าการตัดสินจากคะแนนของเด็กๆ
คุณครูอนุบาลที่จะเป็นสุดยอด นักประเมินพัฒนาการ นั้นจะต้องมีความรู้ ความเข้าใจ ในพัฒนาการของเด็กปฐมวัยเป็นอย่างดี และจะต้องเข้าใจโครงสร้างของการประเมินพัฒนาการด้วยว่าควรประเมินเมื่อไหร่ อย่างไร
หลักการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย มีดังนี้…
- ประเมินพัฒนาการของเด็กครบทุกด้านและนำผลมาพัฒนาเด็ก
- ประเมินผลเป็นรายบุคคลอย่างสม่ำเสมอต่อเนื่องตลอดปี
- สภาพการประเมินควรมีลักษณะเช่นเดียวกับการปฏิบัติกิจกรรมประจำวัน
- ประเมินอย่างเป็นระบบ มีการวางแผน เลือกใช้เครื่องมือและจดบันทึกไว้เป็นหลักฐาน
5. ประเมินตามสภาพจริงด้วยวิธีการที่หลากหลายเหมาะกับเด็ก
สุดยอดคุณครูนักประเมินพัฒนาการต้องตรวจสอบการประเมินพัฒนาการเด็กทั้ง 5 ด้าน ดังนี้…
ด้านร่างกาย : ต้องตรวจสอบว่าเด็กทำอะไรได้แล้วตามเกณฑ์ที่กระทรวงศึกษากำหนด เช่น การวิ่งสลับขา วิ่งพร้อมอุปกรณ์ เป็นต้น ประเมินว่าเด็กทำได้ดีแค่ไหน ทำได้เป็นระยะเวลานานหรือยัง มีพัฒนาการแตกต่างจากการประเมินครั้งก่อนอย่างไร
ด้านภาษา : ต้องตรวจสอบว่า เด็กสามารถพูดสื่อสารในสิ่งที่คิดออกมาได้ดีแค่ไหน เด็กสามารถฟังแล้วจับใจความเรื่องที่เล่าให้ฟังได้มากน้อยแค่ไหน ฟังได้นานหรือไม่ สามารถจดจำเรื่องราวได้ดีแค่ไหน เด็กสามารถอ่านหรือจดจำเรื่องราวในหนังสือจนอ่านได้ ทั้งๆที่สะกดยังไม่ได้ แล้วหรือยัง ถ้าทำได้ ได้แค่ไหน เป็นต้น ซึ่งเมื่อตรวจสอบสิ่งเหล่านี้แล้วเปรียบเทียบกับการประเมินครั้งก่อน
ด้านความคิดสร้างสรรค์ : ต้องตรวจสอบว่าเด็กทำกิจกรรม วาด ปั้น ตัด เย็บ ได้หรือยัง ได้แค่ไหน เด็กสื่อสารความหมายออกมาในงานศิลปะได้แค่ไหน เพียงใด เด็กกล้าริเริ่มทำงานศิลปะตามความคิดของตัวเองไหม ทำแบบไหน เป็นต้น ซึ่งเมื่อตรวจสอบสิ่งเหล่านี้แล้วเปรียบเทียบกับการประเมินครั้งก่อน
ด้านอารมณ์และจิตใจ : ต้องตรวจสอบว่าเด็กรู้จักควบคุมอารมณ์ของตัวเองเมื่อต้องเจอสถานการณ์ที่พอใจ เสียใจ ได้เพียงใด ดูว่าเด็กๆ รู้จักการรอหรือไม่ เด็กมีการแบ่งปันและอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ดีเพียงใด เด็กรู้จักขอบคุณ ขอโทษหรือยัง ใช้คำในสถานการณ์ที่ควรใช้หรือยัง เป็นต้น ซึ่งเมื่อตรวจสอบสิ่งเหล่านี้แล้วเปรียบเทียบกับการประเมินครั้งก่อน
ด้านความคิด : ต้องตรวจสอบว่าเด็กตัดสินใจได้ไหมว่าสิ่งนั้นดี สิ่งนี้ไม่ดี สิ่งนั้นชอบ สิ่งนี้ไม่ชอบ พร้อมทั้งตรวจสอบดูว่าเด็กสามารถให้เห็นผลว่าชอบ หรือไม่ชอบ ได้หรือไม่ เพราะอะไร เด็กสามารถจำแนก แบ่งกลุ่ม จัดกลุ่มได้หรือไม่ เด็กแก้ไขปัญหาจากสถานการณ์สมมติที่กำหนดให้ได้หรือไม่ เป็นต้น ซึ่งเมื่อตรวจสอบสิ่งเหล่านี้แล้วเปรียบเทียบกับการประเมินครั้งก่อน
สิ่งสำคัญที่จะช่วยให้หนทางการเป็นสุดยอดนักประเมินพัฒนาการของอนุบาลเป็นไปอย่างง่ายดายและได้ประสิทธิผลที่ดีนั่นก็คือ การมี “เอกสารประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย” ที่มีมาตรฐาน ได้คุณภาพ เชื่อถือได้ โดยต้องออกแบบยึดตามเนื้อหาของ หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พ.ศ.2560 จึงสามารถใช้เป็นเกณฑ์ที่เหมาะสมในการประเมนพัฒนาการเด็กได้
รัฐกุลคือผู้ผลิตและจัดจำหน่ายเอกสารประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย ทั้งบัญชีเรียกชื่อและแบบบันทึกผลการประเมินพัฒนาการ และสมุดรายงานประจำตัวเด็กปฐมวัย ซึ่งจะเติมเต็มและจะช่วยให้คุณครูได้เห็นพัฒนาการของเด็ก 1 คนอย่างครบทุกด้าน ทั้งทางร่างกาย อารมณ์ จิตใจ สังคม และสติปัญญา อีกทั้งยังทำให้การประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัยไม่ใช่เรื่องยากสำหรับคุณครูอนุบาลอีกต่อไป ครูอนุบาลคนไหนก็สามารถเป็นสุดยอดนักประเมินพัฒนาการได้แค่มีเอกสาร 2 เล่มนี้ !
หากสนใจแบบประเมินพัฒนาการเด็กที่ได้มาตรฐาน กรอกและสรุปผลง่าย สามารถติดต่อได้ที่
โทร 081-6257458 / 089-6911094
Line @rathakun11
Email rathakun11@gmail.com
รัฐกุล ผู้ช่วยที่ดีที่สุดของครูอนุบาล
และสุดท้ายนี้ขอขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก OFFICE OF KNOWLEDGE MANAGEMENT AND DEVELOPMENT